Rozpoczęcie procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego – w jaki sądzie należy złożyć wniosek?

Aby rozpocząć proces unieważnienia małżeństwa kościelnego (jest to błędne stwierdzenie, podobnie jak "rozwód kościelny", poprawnym zwrotem jest proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa) konieczne jest zwrócenie się do odpowiedniego sądu kościelnego, który znajduje się w danej diecezji (np. w Łodzi, Warszawie, Wrocławiu). Listę Sądów Kościelnych można znaleźć na stronie: https://www.adwokatkoscielny.pl/jak-funkcjonuje-i-czym-zajmuje-sie-sad-koscielny.

Co rozumie się przez termin właściwości sądowej?

W ramach prawa kanonicznego funkcjonuje pojęcie właściwości sądowej, które implikuje, iż osoba pragnąca uzyskać orzeczenie o nieważności małżeństwa kościelnego, musi złożyć pozew w wyznaczonym sądzie kościelnym. Strona powodowa ma możliwość wyboru dowolnego sądu, do którego prawo mu przysługuje, biorąc pod uwagę, że nie ma określonej hierarchii między sądami.

Które sądy są uprawnione do rozpoznania sprawy o nieważność małżeństwa kościelnego? Zgodnie z Kan. 1672, w kwestii rozpoznawania spraw o nieważność małżeństwa kościelnego, właściwy może być:

- sąd miejsca zawarcia małżeństwa,
- sąd w miejscu zamieszkania obu stron lub jednej z nich,
- sąd w miejscu, gdzie przeprowadzone zostanie najintensywniejsze badanie sprawy (miejsce, gdzie zgromadzono najwięcej dowodów).

Dodatkowe zasady dotyczące wyboru miejsca rozpoczęcia procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa.

Istnieje reguła, że do rozpatrywania spraw małżeńskich uprawniony jest sąd miejsca, gdzie odbyła się ceremonia zaślubin. Uznaje się, że jest to sąd najbardziej neutralny ze względu na powiązanie z dokonanym aktem prawnym. Alternatywnie, strona powodowa może wybrać sąd, uwzględniając stałe lub tymczasowe miejsce zamieszkania jednej ze stron. Powód/powódka ma również możliwość przeprowadzenia procesu w miejscu, gdzie zgromadzona jest większość dowodów. Wśród kluczowych dowodów wyróżnia się zeznania świadków obu stron. Strona powodowa ma swobodę w wyborze materiału dowodowego. Proces przed sądem kościelnym dotyczący stwierdzenia nieważności małżeństwa w niektórych przypadkach może być długotrwały i skomplikowany. Długość trwania tego procesu jest zależna od wielu czynników, w tym od złożoności przedstawianej sprawy, dostępności i ilości zgromadzonych dowodów, a także od gotowości i współpracy stron oraz świadków. Każdy przypadek jest indywidualnie analizowany, a co za tym idzie, wymaga czasu i dokładnego zbadania wszystkich aspektów.

Artykuł partnera