- 17 czerwca 2021
Polski notariat to samorząd zawodowy. Wykonywanie zawodu, obowiązki i prawa notariusza reguluje ustawa z dnia 14 lutego 1991 roku, czyli prawo o notariacie. Zawód notariusza jest zawodem zaufania publicznego. Oznacza to, że notariusz korzysta z ochrony przysługującej publicznym funkcjonariuszom. Do obowiązków należy między innymi pobieranie opłat sądowych oraz odprowadzanie podatków w zakresie wyszczególnionym przepisami. Obowiązki, które wykonuje notariusz są tez objęte tajemnicą zawodową, a zwolnienie z niej można uzyskać jedynie w wyjątkowych sytuacjach, bardzo rzadko.
W skład samorządu notarialnego wchodzi Krajowa Rada Notarialna, a także izby notarialne – każdą z nich tworzą notariusze prowadzący swoje kancelarie w obrębie jednego okręgu sądowego. Obecnie w Polsce istnieje 11 takich izb, na terenie dużych miast. Ich organy to rada izby notarialnej oraz walne zgromadzenie notariuszy izby. Z kolei Krajowa Rada Notarialna reprezentuje notariat polski jako taki. Kontrolę i nadzór nad nim sprawuje Minister Sprawiedliwości, a w zakresie izby – rada izby.
Osoba, która chciałaby zostać aplikantem notarialnym musi spełnić kilka wyszczególnionych warunków. Powinna być obywatelem polskim, a także korzystać z pełni praw cywilnych i obywatelskich. Musi także mieć nieskazitelny charakter i dać rękojmię prawidłowego, uczciwego wykonywania zawodu notariusza. Po trzecie, kandydat musi ukończyć studia prawnicze w Polsce z tytułem magistra, lub zagraniczne studia prawnicze, które są uznawane w Polsce. W tym drugim przypadku konieczne jest pozytywne przejście egzaminu wstępnego. Aplikacja notarialna rozpoczyna się zawsze 1 stycznia danego roku, po czym trwa 2 lata i 6 miesięcy.
W ramach tego szkolenia kandydat musi poznać bardzo wiele kwestii – zaznajomić się ze specyfiką i całokształtem pracy notariusza, ale także z czynnościami sądów w zakresie spraw gospodarczych, cywilnych, wieczystoksięgowych. Następnie aplikant notarialny zdaje egzamin i przedstawia oświadczenie notariusza, który chce z nią zawrzeć umowę o pracę. Kandydat zostaje następnie powołany na asesora notarialnego przez Ministra Sprawiedliwości. Przed tym powołaniem Minister zasięga opinii izby notarialnej. Do funkcji asesora notarialnego należy zastępowanie notariusza w jego obowiązkach.
