Przewodnik po księgach wieczystych

Co zawiera księga wieczysta

Księgi wieczyste to konieczne elementy, które mają służyć ustalaniu stanu prawnego nieruchomości. Jest to urzędowy rejestr praw dotyczących nieruchomości, dzięki czemu obrót nieruchomościami może się odbywać w pełni bezpiecznie. To one wpływają na fakt, że można uzyskać pewne informacje na temat tego, kto ma jakie prawa, jeśli chodzi o konkretną nieruchomość.

Są one zakładane i prowadzone przez specjalne wydziały ksiąg wieczystych w sądach rejonowych w zależności od tego, gdzie położona jest nieruchomość. Księga wieczysta jest dostępna w wersji elektronicznej, ale są też specjalne dokumenty, które pozwalają na wprowadzenie danych do systemu komputerowego. Poszczególne akta znajdują się w odpowiednich sądach rejonowych.

Jeśli chodzi o stan prawny ksiąg wieczystych, to jest on regulowany przez ustawę o Księgach wieczystych i hipotece. To ustawa z 1982 r. Drugi dokument to Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 2001 r.

Zasady, od których zależy prowadzenie ksiąg wieczystych, to:

• jawność – mowa tu o tym, że każdy ma do niej wgląd, dlatego w razie potrzeby nie można mówić, że nie znało się jej zapisów (ale akta księgi wieczystej są dostępne tylko dla notariusza i osób z interesem prawnym),

• domniemanie zgodności z rzeczywistym stanem prawnym – zasada ta wyraża pewność, że to, co zawarte w księdze wieczystej, jest zgodne z rzeczywistością,

• rękojmia wiary publicznej – jeśli kupiło się nieruchomość od kogoś, kto nie był właścicielem, ale za takiego był podawany, własność pozostaje przy nas,

• to, co wpisane w księdze wieczystej, ma pierwszeństwo przed tym, co niewpisane.

Księga składa się z czterech działów i okładki. Każdy dział podzielony jest na rubryki, a te na podrubryki. W nich umieszczane są wszystkie informacje, co czasem stanowi problem w odczytaniu.

Dostęp do ksiąg wieczystych

Każda nieruchomość ma takie same księgi wieczyste, różni je jedynie treść. Wypełnia się różne rubryki w zależności od tego, jaki to rodzaj nieruchomości.

Działy Księgi wieczystej wyglądają następująco:

Dział I: 2 części – I-O i I-Sp.

Dział I-O – znajdują się tutaj dane geodezyjne i adresowe nieruchomości. Jej obszar, numer działki, ewentualne informacje o budynkach.

Dział I-Sp – spis praw związanych z własnością, chodzi o prawa przysługujące właścicielom.

Dział II – Własność – chodzi o oznaczenie właściciela albo wieczystego użytkownika. Jeśli właścicieli jest wielu, to należy też wpisać wielkość udziałów poszczególnych właścicieli.

Dział III – Prawa i roszczenia – tutaj są umieszczone informacje na temat praw i roszczeń (oprócz hipotek), mowa tutaj np. o służebnościach gruntowych na nieruchomości, służebności przesyłu, informacja o postępowaniu komornicznym, o sposobie korzystania z nieruchomości.

Dział IV – Hipoteka – tutaj umieszczone są wpisy na temat hipotek: czy nieruchomość jest obciążona hipoteką (jaka jest kwota hipoteki, z jakiego tytułu pochodzi i na czyją rzecz).

Wszystkie istotne informacje są zawsze wpisane w konkretnym dziale i w konkretnej rubryce i podrubryce. Jeśli ktoś chce sprawdzić, czy na nieruchomości ciąży hipoteka, to wystarczy, żeby zajrzał do działu IV.